Në çdo koloni bletësh, mbretëresha është zemra dhe truri i sistemit. Ajo është bleta më e rëndësishme në kosheren tënde – dhe mirëqenia e saj ndikon drejtpërdrejt në shëndetin e gjithë kolonisë. Në këtë mësim do të mësojmë:
- Cili është roli i mbretëreshës
- Si duket ajo (dallimet nga bletët e tjera)
- Si ta gjejmë dhe ta njohim gjatë kontrollit të kosheres
1. Roli i mbretëreshës
Mbretëresha ka dy funksione kryesore:
a) Vezë-bërësja e vetme e kolonisë
- Mbretëresha është e vetmja që vezë në kosheren normale.
- Mund të vendosë deri në 1500–2000 vezë në ditë gjatë sezonit aktiv.
- Ajo kontrollon ritmin e rritjes së kolonisë.
b) Kontrolli përmes feromonit (aroma mbretërore)
- Mbretëresha lëshon feromone që ruajnë rendin në koloni:
- Parandalojnë krijimin e mbretëreshave të tjera.
- Ndihmojnë në organizimin e punës së bletëve.
- Jepin ndjenjën e bashkësisë në koloni.
Nëse mbretëresha është e fortë dhe e shëndetshme, kolonia është e qetë, punëtore dhe e organizuar.
Nëse ajo mungon ose është e dobët, bletët bëhen nervoze, agresive dhe mund të tentojnë ta zëvendësojnë.
2. Si ta njohësh mbretëreshën?
Mbretëresha ka karakteristika fizike unike që e bëjnë të dallohet nga bletët e tjera:
Karakteristika | Mbretëresha | Bletët punëtore |
---|---|---|
Madhësia | Më e gjatë dhe më e hollë | Më të vogla |
Barku (abdomeni) | I gjatë, del jashtë krahëve | I shkurtër, brenda krahëve |
Ngjyra | Shpesh më e errët ose më e artë | E zakonshme |
Lëvizjet | Lëviz ngadalë, me vetëbesim | Të shpejta, punëtore |
Rrethimi | Shpesh e rrethuar nga bletë që e pastrojnë | Jo e dallueshme |
👉 Këshillë:
Kur sheh një grup bletësh që krijojnë një rreth të vogël dhe nuk lëvizin shumë, mbretëresha mund të jetë aty.
3. A mund të bëhet më e lehtë për ta gjetur?
Po! Shumë bletarë e shënojnë mbretëreshën me një pikë ngjyre në shpinë, për ta dalluar më lehtë.
Sistemi ndërkombëtar i ngjyrave (sipas vitit të lindjes):
Numri i fundit i vitit | Ngjyra e përdorur |
---|---|
1 ose 6 | E bardhë |
2 ose 7 | E verdhë |
3 ose 8 | E kuqe |
4 ose 9 | E gjelbër |
5 ose 0 | Blu |
Për shembull: një mbretëreshë e lindur në vitin 2025 do të shënohej me ngjyrë blu.
4. Shenja që mbretëresha është e pranishme
Edhe nëse nuk e gjen me sy, mund ta kuptosh nëse mbretëresha është në koshere në bazë të disa shenjave:
✅ Ka vezë të freskëta në qeliza (të vogla si pika)
✅ Ka larva të reja në rritje
✅ Kolonia është e qetë dhe e organizuar
✅ Nuk ka shumë qeliza për mbretëreshë të re (të zmadhuara dhe të hapura nga poshtë)
5. Shenja që mbretëresha mungon ose është në rrezik
❌ Nuk ka vezë ose larva të reja
❌ Bletët janë agresive, nervoze
❌ Ka qeliza të mbretëreshave të reja (tentativë për zëvendësim)
❌ Rënia e popullsisë në koloni
Përmbledhje
Roli i Mbretëreshës | Si Ta Dallosh | Kur Ka Problem? |
---|---|---|
Vendos vezë | Më e gjatë, më e hollë | Nuk ka vezë, koloni e shqetësuar |
Kontrollon koloninë me aromë | Shpesh e rrethuar nga bletë | Bletët fillojnë të krijojnë qeliza të reja |
Shëndeti ndikon në koloninë | Mund të shënohet me ngjyrë për ta gjetur | Agresivitet i shtuar, rënie aktiviteti |