Nosema është një nga sëmundjet më të zakonshme dhe të rrezikshme për bletët punëtore. Ajo shkakton dobësim të kolonisë, ulje të prodhimit të mjaltit dhe në raste të rënda, shkatërrim të plotë të koshereve.

Ky mësim do të të ndihmojë të njohësh:

  • Çfarë është Nosema

  • Cilat janë shenjat që të paralajmërojnë

  • Si diagnostikohet

  • Si trajtohet dhe si parandalohen shpërthimet


🔬 1. Çfarë është Nosema?

Nosema është një infeksion mikrobial i zorrëve të bletës, i shkaktuar nga mikroorganizma mikroskopikë që quhen mikrosporidia. Dy lloje janë më të zakonshmet:

  • Nosema apis

  • Nosema ceranae (më agresiv dhe më i përhapur kohët e fundit)

Ato hyjnë në trupin e bletës përmes gojës, gjatë pirjes së ujit të ndotur apo ushqimit të kontaminuar dhe sulmojnë sistemin tretës të bletës.


🚨 2. Shenjat klinike të Nosemës

Kolonitë e prekura nga Nosema mund të tregojnë këto shenja:

  • Dobësi e përgjithshme e kolonisë

  • Bletë që zvarriten jashtë kosheres

  • Bletë që fluturojnë më pak dhe qëndrojnë më shumë në koshere

  • Diarre (njolla kafe në hyrje të kosheres dhe në kornizat e brendshme)

  • Humbja e mbretëreshës ose paaftësia për të krijuar vezë

  • Shkallë e ulët e zhvillimit të kolonisë, sidomos në pranverë

📌 Nosema ceranae shpesh nuk tregon shenja të dukshme, por dëmton ngadalë koloninë.


🧪 3. Diagnoza – si ta kuptosh me saktësi?

Për të diagnostikuar Nosemën, duhet të merren mostra të bletëve të dyshuara (nga hyrja e kosheres) dhe të ekzaminohen në mikroskop.

Në laborator, shfaqen si spore të vogla në formë ovale brenda zorrëve të bletëve.

👉 Shumë bletarë i dërgojnë mostrat në institucione veterinare apo laboratorë të specializuar, por nëse ke mikroskop, mund të mësohesh ta bësh vetë analizën.


💊 4. Si trajtohet Nosema?

1. Trajtimi me medikamente:

  • Fumagillin-B (medikament klasik kundër Nosema apis, por efektiviteti i tij ndaj Nosema ceranae është më i diskutueshëm)

  • Duhet përdorur me kujdes, vetëm në periudha kur nuk ka mjaltë për konsum në kosheret

2. Masa natyrale dhe mbështetëse:

  • Ushqim suplementar me syptoma mbrojtëse (si propolisi ose stimulues natyral)

  • Pastërtia në koshere dhe dezinfektimi i veglave

  • Përdorim i vajrave esencialë (timol, mente) në ushqim – ndihmojnë në forcimin e sistemit tretës të bletëve


🛡️ 5. Si të parandalosh Nosemën?

Higjiena e mirë është kyçe:

  • Pastrim i rregullt i koshereve

  • Mos përdorimi i mjaltit të kontaminuar për ushqim

  • Përdorimi i ujit të pastër

  • Zëvendësimi i kornizave të vjetra çdo vit

✅ Forco koloninë:

  • Mbaj një popullatë të fortë

  • Siguro që mbretëresha është e re dhe aktive

  • Jepi ushqim të pasur dhe vitamina në dimër/pranverë


✅ Përmbledhje

Elementi Përshkrimi
Sëmundja Infeksion i zorrëve të bletëve, shkaktuar nga Nosema apis ose ceranae
Shenjat Dobësi, diarre, humbje e mbretëreshës, bletë që nuk fluturojnë
Diagnoza Me mikroskop përmes analizës së bletëve të dyshuara
Trajtimi Fumagillin-B, vajra esencialë, përkujdesje ushqimore
Parandalimi Higjiena, koloni të forta, ushqim i pastër dhe i pasur