Nëse ke blerë ndonjëherë një telefon, laptop apo kompjuter të ri dhe ke vërejtur që ai ka shumë aplikacione të instaluara që ti kurrë nuk i ke kërkuar – atëherë ke hasur në bloatware.

Përkufizimi i thjeshtë

Bloatware është termi që përdoret për të përshkruar softuerin e padëshiruar ose të panevojshëm që zakonisht vjen i instaluar paraprakisht në pajisjet elektronike – si kompjuterë, telefona, tabletë, apo edhe TV të mençur (smart TVs).

Pse quhet “bloatware”?

Fjala vjen nga anglishtja “bloat” që do të thotë “fryrje”. Këto aplikacione “e fryjnë” sistemin – marrin hapësirë në memorie, e ngadalësojnë pajisjen dhe ndonjëherë madje konsumojnë internet ose bateri në prapaskenë, pa dijeninë tënde.

Shembuj të zakonshëm të bloatware-it

  • Aplikacione promocionale nga prodhuesit ose operatorët mobilë (si lojëra, oferta, aplikacione për blerje).
  • Softuerë prove (trial) që të nxisin të blesh versionin e plotë pas disa ditësh.
  • Aplikacione të dyfishta – si dy shfletues interneti apo dy aplikacione email që kryejnë të njëjtën punë.

Cilat janë problemet që shkakton bloatware?

  • Ngadalëson pajisjen
  • Zë hapësirë në memorie (storage)
  • Shpenzon baterinë dhe internetin në sfond
  • Mund të ketë rreziqe sigurie, nëse nuk përditësohet apo është nga burime të panjohura

Si të heqësh bloatware?

  • Në telefonat Android, shumë aplikacione mund të çinstalohen ose të “çaktivizohen”.
  • Në iPhone, Apple nuk lejon shumë bloatware, por disa aplikacione sistemore mund të fshihen.
  • Në Windows, mund të përdorësh mjete si “Add or Remove Programs” ose aplikacione si PC Decrapifier, Revo Uninstaller, apo CCleaner për të hequr bloatware.
  • Disa pajisje kërkojnë resetim total ose instalim të pastër të sistemit operativ për të hequr plotësisht bloatware-in.

Përfundim

Bloatware është një shqetësim i zakonshëm në pajisjet moderne. Edhe pse disa prej tyre mund të jenë të dobishëm për disa përdorues, shumica janë thjesht mbingarkesë e panevojshme. Të njohësh çfarë është bloatware dhe si ta menaxhosh, do të të ndihmojë ta mbash pajisjen tënde më të pastër, më të shpejtë dhe më të sigurt.