Çfarë është Blockchain?
Blockchain është një teknologji e decentralizuar që shërben si një libër regjistrimi dixhital (ledger) i transaksioneve. Ajo përbëhet nga një seri blloqesh të lidhura me njëra-tjetrën në mënyrë kronologjike, duke krijuar një zinxhir të pandryshueshëm të të dhënave.
Në rastin e Bitcoin-it, blockchain përdoret për të regjistruar dhe verifikuar të gjitha transaksionet, duke siguruar transparencë dhe siguri pa nevojën e një autoriteti qendror, si një bankë apo qeveri.
Si funksionon Blockchain-i?
Procesi i funksionimit të blockchain-it mund të përshkruhet në disa hapa:
1️⃣ Krijimi i një transaksioni
- Kur një përdorues dërgon Bitcoin te një tjetër, krijohet një transaksion që përmban informacion si adresa e dërguesit, adresa e marrësit dhe shuma e transferuar.
2️⃣ Verifikimi i transaksionit
- Transaksioni dërgohet te rrjeti i kompjuterëve (nodes), të cilët e verifikojnë nëse është i vlefshëm.
- Kontrollohet nëse dërguesi ka fondet e nevojshme dhe nëse transaksioni nuk është i dyfishtë (double spending).
3️⃣ Shtimi i transaksionit në një bllok
- Transaksionet e vlefshme grupohen së bashku në një bllok të ri.
4️⃣ Zgjidhja e një enigme kriptografike (Mining)
- Minatorët (miners) përdorin fuqinë kompjuterike për të zgjidhur një problem matematikor të quajtur Proof of Work (Dëshmi e Punës).
- Minatori që zgjidh enigmën e parë, i shton bllokun e ri në zinxhir dhe shpërblehet me Bitcoin të ri.
5️⃣ Përditësimi i blockchain-it
- Blloku i ri shtohet në blockchain, dhe transaksionet bëhen të përhershme dhe të pandryshueshme.
- Të gjithë pjesëmarrësit në rrjet përditësojnë versionin e tyre të blockchain-it.
Pse Blockchain është i sigurt?
✔ Decentralizimi – Nuk kontrollohet nga një entitet i vetëm, por nga mijëra kompjuterë në mbarë botën.
✔ Kriptografia – Çdo bllok ka një kod unik (hash) dhe lidhet me bllokun e mëparshëm, duke e bërë të pamundur ndryshimin e të dhënave pa ndryshuar të gjithë zinxhirin.
✔ Paqndryshueshmëria – Pasi një bllok shtohet në blockchain, ai nuk mund të fshihet ose modifikohet.
Përdorimet e Blockchain-it përtej Bitcoin-it
📌 Kriptovalutat e tjera – Ethereum, Litecoin, dhe shumë të tjera bazohen në blockchain.
📌 Sisteme pagesash – Transferta ndërkombëtare pa banka të ndërmjetme.
📌 Kontrata të zgjuara (Smart Contracts) – Marrëveshje të automatizuara që ekzekutohen vetë.
📌 Identiteti dixhital – Verifikimi i dokumenteve dhe identitetit.
📌 Menaxhimi i zinxhirit të furnizimit – Gjurmimi i produkteve nga prodhimi deri te konsumatori.
🔹 Blockchain nuk është vetëm për Bitcoin – është një revolucion teknologjik me aplikime të pafundme! 🚀