Në epokën dixhitale, çdo klikim, kërkim apo postim lë një gjurmë pas vetes. Quhen gjurmë dixhitale dhe ato përfshijnë të dhënat personale që ruhen në rrjete sociale, motorë kërkimi, faqe interneti apo aplikacione. Shumë njerëz nuk e kuptojnë se sa informacion i tyre është i dukshëm publikisht derisa të përballen me pasoja si spam, phishing, ose madje edhe vjedhje identiteti.
Nëse dëshironi të rifitoni kontrollin mbi privatësinë tuaj, ja disa hapa praktikë për të fshirë ose minimizuar gjurmët tuaja dixhitale nga interneti:
1. Kontrolloni emrin tuaj në Google
Filloni duke kërkuar emrin tuaj në motorët e kërkimit. Shikoni se cilat faqe përmbajnë informacione për ju. Kjo ju ndihmon të kuptoni se ku duhet të veproni më tej.
2. Fshini ose çaktivizoni llogaritë e vjetra
Shumë prej nesh kanë llogari në forume, faqe blerjesh ose rrjete sociale që nuk i përdorim më. Këto llogari mund të përmbajnë të dhëna personale. Vizitoni faqet ku keni pasur llogari dhe përdorni opsionin “Delete Account” ose “Deactivate Account”.
3. Menaxhoni privatësinë në rrjetet sociale
- Ndryshoni cilësimet e privatësisë që postimet tuaja të mos jenë publike.
- Hiqni postimet ose fotot e vjetra që nuk dëshironi të jenë të dukshme.
- Fshini miqtë ose kontaktet që nuk i njihni personalisht.
4. Hiqni të dhënat nga faqe të palëve të treta
Ka platforma që mbledhin dhe shesin të dhëna personale (data brokers). Shumë prej tyre ofrojnë formularë për fshirjen e të dhënave. Shembuj: Spokeo, Whitepages, Pipl, etj. Procesi mund të jetë i lodhshëm, por ia vlen për sigurinë tuaj.
5. Kërkoni fshirjen e përmbajtjes nga faqet e internetit
Nëse gjeni një foto ose informacion të papërshtatshëm për ju, kontaktoni administratorin e faqes dhe kërkoni fshirjen. Në disa raste, ligjet për mbrojtjen e të dhënave (si GDPR në Europë) ju japin të drejtën të kërkoni heqjen e të dhënave tuaja.
6. Pastroni historikun e shfletuesit dhe cookies
- Përdorni funksionin “Clear Browsing Data” në shfletuesin tuaj.
- Aktivizoni “Do Not Track” ose përdorni shfletues privat si Brave ose DuckDuckGo.
- Përdorni një VPN për të maskuar adresën tuaj IP dhe vendndodhjen.
7. Hiqni informacionet nga aplikacionet
Shumë aplikacione mbledhin të dhëna në prapaskenë. Kontrolloni cilësimet e privatësisë dhe hiqni lejet e panevojshme. Fshini aplikacionet që nuk i përdorni.
8. Monitoroni gjurmët tuaja rregullisht
Privatësia nuk është një veprim njëherësh – është një proces i vazhdueshëm. Kërkoni emrin tuaj herë pas here dhe kontrolloni llogaritë e reja që krijoni për të mos lënë gjurmë të panevojshme.
Fshirja e gjurmëve dixhitale kërkon kohë dhe përkushtim, por është e domosdoshme për këdo që dëshiron të mbrojë privatësinë dhe identitetin e tij online. Sa më shpejt të filloni, aq më shumë kontroll do të keni mbi të dhënat tuaja.