Klima luan një rol vendimtar në shëndetin e kolonisë së bletëve dhe sasinë e mjaltit të prodhuar. Ndryshimet klimatike, moti i paparashikueshëm dhe periudhat ekstreme si thatësira apo shirat e zgjatur, mund të sjellin sfida të mëdha për çdo bletar.
Në këtë mësim do të mësojmë:
-
Si ndikojnë kushtet klimatike në sjelljen e bletëve;
-
Çfarë efekti kanë ndryshimet sezonale në lulëzim dhe prodhim mjalt;
-
Si të përgatitesh për mot të paparashikueshëm.
☀️ Klima dhe sjellja e bletëve
Bletët janë shumë të ndjeshme ndaj kushteve të motit. Ato dalin për të mbledhur nektar vetëm kur temperaturat janë mbi 12°C, ndërsa janë më aktive në temperatura mes 18–30°C.
Nëse klima është:
-
Shumë e ftohtë – bletët nuk dalin nga kosherja dhe konsumojnë rezervat.
-
Shumë e ngrohtë – bletët harxhojnë energji për të freskuar kosheren në vend që të mbledhin nektar.
-
Me shumë erë – fluturimi bëhet i vështirë dhe ndalohet aktiviteti.
-
Me shi të zgjatur – bletët mbeten brenda dhe ndalet prodhimi i mjaltit.
🌸 Klima dhe lulëzimi i bimëve
Lulëzimi është burimi kryesor i nektarit. Klima e pandryshueshme sjell lulëzim të rregullt dhe të bollshëm. Por kur moti nuk është i qëndrueshëm:
-
Thatësira e gjatë = më pak nektar në lule.
-
Shirat e tepërt = dëmtojnë lulet dhe lajnë nektarin.
-
Dallimet e mëdha të temperaturës = vonojnë ose përshpejtojnë lulëzimin, duke shkaktuar mungesë ushqimi.
Nëse lulëzimi nuk përputhet me kohën kur kolonia është më aktive, sasia e mjaltit bie ndjeshëm.
📉 Klima dhe prodhimi i mjaltit
| Kushti klimatik | Efekti në prodhimin e mjaltit |
|---|---|
| Dimër i gjatë | Koloni më e dobët në pranverë |
| Pranverë me shumë shi | Mungesë e ditëve fluturuese |
| Verë e thatë | Pak nektar në lule |
| Temperaturë shumë e lartë | Bletët punojnë më pak, mjalti avullohet |
🛠️ Si të përshtatesh me ndryshimet klimatike?
-
Vendosja strategjike e koshereve – në vende me hije natyrale dhe larg erërave të forta.
-
Përdorimi i burimeve suplementare – ujë i pastër dhe ushqim në ditët kritike.
-
Mbjellje e bimëve të qëndrueshme ndaj motit ekstrem – si livando, trumza, dhe lule të egra lokale.
-
Kontroll i rregullt i kolonisë – për të kuptuar shpejt nëse ka mungesë ushqimi ose shenja stresi.
🌍 Klima dhe ndryshimet afatgjata
Ndryshimet klimatike po ndikojnë në mënyrë të vazhdueshme:
-
Në shpërndarjen e luleve,
-
Në rritjen e sëmundjeve dhe dëmtuesve,
-
Dhe në çrregullimin e ciklit natyror të bletëve.
Prandaj, çdo bletar duhet të jetë i vëmendshëm, fleksibël dhe i përgatitur për mot të paparashikueshëm, duke bërë përshtatje të vogla që ndihmojnë bletët të mbijetojnë dhe të prodhojnë mjaltë me cilësi.